ACELE ETMEK[1]
* ACELE YAPILAN İŞLER ACI OLUR; ACELE YEMEK-İÇMEK YÜZÜNDEN HASTALIK GELİR. KUTADGU BİLİG
Acelecilik; Acele iş yapma alışkanlığı, huyu olmak demektir. Çabukluk, bir işi çabuk yapmaya ve çabuk bitirmeye çalışmaktır. Acele etmek, hiç zaman geçirmeden davranmak ve hemen bir işi ele almaktır. Aceleye getirilen işin üzerinde hassasiyetle durulmaz. Onun için aceleye getirilen iş baştan savma ve sonu hüsrana varan bir iş olur.[2]
Bir işi vaktinden evvel yapmaya çalışmak aceleciliktir. Sabırsızlık, çabuk hareket etmek, tezlik de bu anlamdadır. Hatta telaş da acelecilikden ileri gelir. İnsan ne kadar acele etse de iş olacağına varır. “Acele ile menzil alınmaz, acele ile yürüyen yolda kalır” denmiştir. Acele işin sonu nedamet, pişmanlıktır denmiştir. Çünkü sonucunu düşünmeden yapılan iş pişmanlık doğurabilir.
Acele etmenin zıddı teenni düşünerek hareket etmektir. Teenni öğülmüş, acele etmek ise yerilmiştir.
İnsan oğlu yaratılış gereği acelecidir. Aceleciliğin kötü bir iş olduğu eski çağlardan beri anlaşılmıştır . Bu konuda Kutadgu Bilig’de şu sözler kayıtlıdır.
“Her işte sükuneti tercih et; yalnız ibadette acele et, çabuk davran.”
Bir hadis-i şerifte: (El'aceletü mineş-şeytàn) "Acele şeytandandır" buyurulmuştur.
Şeytan insanı hayırlı işlerinde acele ettirerek ibadetin sevabını yok ettirmek ister.
Acele ettirtir. Dışarıda da bir işi yok... Hacı babalar, hacı dedeler, hacı dayılar camide namazı kılarlar; pabucunu kaptığı gibi kahveye gider, akşama kadar kahvede... Allah'ın ibadetini aceleye getirmenin manası ne?.. İçinde bir acele yapma, alelacele işi bitirme arzusu...
Haccı yapıyor, üç gün dört gün birazcık daha durmağa tahammülü yok, kavga çıkartıyor orada. E mübarek haccı yaptın, iyi adam oldun; yıkandın, temizlendin, paklandın, aklandın, günahlardan sıyrıldın, safîleştin, melekleştin... Bu kavga neden?.. Tabiiki şeytandan...
Şeytan, bütün böyle güzel ibadetlerin şuurlu, tadına varılarak, tatlı, hoş bir şekilde icra ve ifa edilmesini acele duygusuyla bozmak ister. Meselâ namaz kılıyor, ne söylediğinin farkında değil, ne okuduğunun farkında değil; rekâtlar, rükûlar, secdeler birbirine karışıyor. Halbuki "Allahu ekber!" dedi mi duracak.
Acele etmek hikmete aykırıdır. Yemek pişirmekten ve yemekten tutun da talebe yetiştirmeye kadar acelecilik son derece zararlıdır. Bundan dolayı, ‘Acele işe şeytan karışır’ denilmiştir.
Acelecilik bir yönüyle bir anda parlayan öfkeye benzer. Acele olan işlerin hitamı ve sonucu ham olur.
KISSA VE HİKAYELER
ŞEYTANLA BİR MÜNAZARA
*EĞER AKIL YAŞLARA GÖRE TAKSİM EDİLSEYDİ, BABALAR HEPSİNİ ALIR, EVLADA BİR ŞEY KALMAZDI. BİR ARAP ŞAİRİ
Şeytan, abid ve âlim Salih efendiye der ki:
- Salih efendi, ne kadar çok ibadet ediyorsun? Sanki Allah’ın ibadete ihtiyacı mı var?
- Evet, Allahü teâlâ, her ihtiyaçtan münezzehtir. Hiç kimsenin ibadetine ihtiyacı yoktur. Ancak bizim ibadete ihtiyacımız vardır. Kur'an-ı kerimde, Salih amelin faydası, bunu yapanadır. buyuruluyor. (Fussilet; 46)
- Salih efendi, çok ibadet etmek için acele ediyorsun. Acele işlerde hayır olmaz. İşlerini önce bir yoluna koy, bir rahata kavuş, ondan sonra bol bol ibadet edersin. Dünyanı kazanmadan ahiretini nasıl kazanacaksın?
- Ecel benim elimde değil... Sonra bugünün işini yarına bırakırsam, yarının işini ne zaman yaparım? Hadis-i şerifte, Yarın yaparım diyenler, helak oldu, buyuruluyor. İbadetler vakitlidir. Her ibadeti zamanında yapmak gerekir.
- Evet Salih efendi, hayırlı işte acele etmek gerekir. Hayırlı iş olan ibadetleri acele yap ki kısa zamanda daha çok ibadet etmiş olursun.
- Cenab-ı Hak, çok ibadeti değil, ihlaslı ibadeti kabul eder. Hatasız yapılan az iş, hatalı yapılan çok işten hayırlıdır.
- Ne mutlu sana Salih efendi, demek az da olsa hatasız ibadet ediyorsun. Toplumda düzgün ibadet yapamayan çok kimse vardır. İbadetinle bunlara örnek olmak için onların göreceği yerlerde ibadet etsen, daha çok sevap kazanırsın. Örnek olmamakla emr-i marufu terk etmiş olursun.
- Allahü teâlânın beni görmesi kâfidir. İnsanların da görmesini istersem, ibadete riya karıştırmış olurum. Riya ile yapılan amel kabul olmaz.[3]
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder